Evaluation of the National Education Council’s Decisions regarding the Education of Gifted and Talented Students
Keywords:
özel yetenekli bireylerin eğitimi, eğitim politikaları, millî eğitim şûraları, education of special talented individuals, educational policies, national education councilsAbstract
Abstract
An evaluation of the history of countries' education in helps us better understand the present and develop better future policies. In this study, the decisions taken on the education of special talents in the con- gresses of the National Education in Turkey held since the establishment of the Republic were critically eval- uated. Document analysis, one of the qualitative re- search methods, was used. In this context, a total of nineteen councils were examined. As a result of the study, it was found that that there were studies for children in need of special education in the multi- party period and it was seen that detailed decisions regarding the education of talented individuals came forward after 2000s as a result of the developments in the world and the reflection of these developments to Turkey and the importance of the issue. Looking at the implementation of the recommendations of the decisions, it was seen that some decisions were ap- plied, some decisions do not continue. Finally, when we look at the agenda items for the education of tal- ented individuals in past councils, it was seen that it is not sustainable, it is more person-focused than sys- tem-oriented, and it is shaped according to govern- ment policies
Öz
Ülkelerin eğitime dair tarihsel sürecini değerlendir- mek, bugünü daha iyi anlamamıza ve ileriye dönük politika belirlememize yardımcı olmaktadır. Bu çalış- mada, Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar düzenlenen millî eğitim şûralarında özel yeteneklile- rin eğitimine ilişkin alınan kararlar, tek partili dö- nemde düzenlenen şûralar, çok partili döneme geçiş sürecinde düzenlenen şûralar, çok partili dönemde düzenlenen şûralar, planlı dönemde düzenlenen şûralar, 1980 sonrası düzenlenen şûralar ve 2000 son- rası düzenlenen şûralar bağlamında değerlendirilmiş- tir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incele- mesi kullanılmıştır. Bu kapsamda günümüze kadar düzenlenen toplam on dokuz şûranın incelemesi ya- pılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda çok partili dö- nemde özel eğitime gereksinimi olan çocuklara yöne- lik çalışmaların yer aldığı, özel yetenekli bireylerin eğitimine ilişkin ise ayrıntılı kararların dünyada mey- dana gelen gelişmeler ve söz konusu gelişmelerin ül- kemize yansıması ile konunun önemsenmesi sonucu 2000’li yıllardan sonra öne çıktığı görülmektedir. Tav- siye niteliği taşıyan kararlarının uygulamalarına ba- kıldığında ise, bazı kararların uygulandığı bazı karar- ların ise devamının gelmediği görülmüştür. Son ola- rak; düzenlenen şûralarda yer alan özel yetenekli bi- reylerin eğitimine yönelik gündem maddelerine ba- kıldığında sürdürülebilir olmadığı, sistem odaklı ol- maktan ziyade kişi odaklı olduğu ve hükümet politi- kalarına göre şekillendiği görülmektedir.
References
Akalın, S. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmenlerin kaynaştırma uy-gulamalarına ilişkin gereksinimleri. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 115-142.
Akkanat, H. (2004). Üstün veya özel yetenekliler. M. R. Şirin., A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili (Ed.), Seçilmiş makaleler kitabı içinde, (s. 167-193). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. Ambarlı, A. (2010). Türkiye’de Cumhuriyet’ten günümüze sosyal bilgiler programları: Değişiklikler, dü-zenlemeler, güncellemeler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Ataman, A. (2012). Özel gereksinimli çocuk. A. Ataman (Ed.), Temel eğitim öğretmenleri için kaynaş-tırma uygulamaları ve özel eğitim içinde (s. 25-54). Ankara: Vize Yayıncılık.
Ataman, A. (2014). Giriş. A. Ataman (Ed.), Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler konusunda bilinmesi gerekenler içinde (s. 7-27). Ankara: Vize Yayıncılık.
Asri, S. (2015). Türkiye’de eğitim politikalarının aktörleri. A. Gümüş (Ed.), Türkiye’de eğitim politi-kaları içinde (s. 77-108). Ankara: İlem Kitaplığı-Nobel Akademik Yayıncılık.
Başbakanlık, (2017). Başbakanlık geçmiş hükümetler. https://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Glo-bal/_Government/pg_CabinetHistory.aspx adresinden erişilmiştir.
Bedur, S., Bilgiç, N. ve Taşlıdere, E. (2015). Özel (üstün) yetenekli öğrencilere sunulan destek eğitim hizmetlerinin değerlendirilmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1(23), 159-175.
Bilgiç, N. (2017). Üstün zekâlı ve yetenekli bireylerin eğitimi politikalarına yönelik nitel bir çalışma (Ya-yımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
Can, N. (1999). Onuncu millî eğitim şûrası kararları ışığında millî eğitim bakanlığı merkez örgütü hiyerarşik yapısının değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 181-194.
Çakır, C. (2017). Geçmişten günümüze Türk eğitim sistemindeki gelişmeler: Bir kamu politikası aktörü olarak millî eğitim şûraları özelinde bir değerlendirme. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 9(2), 31-48.
Çoban, Ö. (2016). Millî eğitim bakanlığı merkez teşkilatı yöneticilerinin örgütsel değişimi yönetme yeterlikleri ile stratejik liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün zekâlı çocukların eğitimi. M. R. Şirin., A. Kulaksızoğlu. ve A., E., Bilgili (Ed.), Seçilmiş makaleler kitabı içinde (ss. 233-241). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Deniz, M. (2001). Millî eğitim şûralarının tarihçesi ve eğitim politikalarına etkisi (Yayımlanmamış yük-sek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Dinç, S. (2008). Cumhuriyet dönemi eğitim tarihimizde I. millî eğitim şûrası (17-23 Temmuz 1939) ve uygulamaları.http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/sait_dinc_I_milliegitim_su-rasi.pdf adresinden erişilmiştir.
Eriş, S. (2006). 1961-1987 yılları arasında gerçekleştirilen millî eğitim şûraları ve alınan kararların uygu-lamaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Türkiye.
Gümüşgül, O. ve Göral, M. (2014). Millî eğitim şûraları kapsamında beden eğitimi dersi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 14-29.
Güven, S. (2016). 1933 yılı reformundan günümüze üniversiteler ve millî eğitim şûraları kararları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 928-944.
Güzel, A. (1973). Cumhuriyet döneminde üstün yetenekli çocukların yetiştirilmesine ilişkin yasal olanaklar. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 36, 175-186.
Güzel, D. ve Şimşek, A. (2012). Millî eğitim şûralarında ders kitapları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 172-216.
Heller, K. A. (2004). Identification of gifted and talented students. Psychology Science, 46(3) 302-323.
Kılıç, V. C. (2015). Türkiye’de üstün ve özel yetenekli çocuklara yönelik bir eğitim politikası oluş-turulamaması sorunu üzerine bir değerlendirme. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(12), 145-154.
Kış, H. (2013). Destek eğitim odalarındaki uygulamalara ilişkin rehber öğretmenler ve özel eğitim sınıf öğretmenlerinin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu, Türkiye.
MEB (1933). Maarif vekâleti merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkında kanun. https://www.resmiga-zete.gov.tr/arsiv/2434.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (1953). Millî eğitim bakanlığı V. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29164807_5_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (1962). Millî eğitim bakanlığı VII. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29164924_7_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (1974). Millî eğitim bakanlığı IX. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29165045_9_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (1982). Millî eğitim bakanlığı XI. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29165200_11_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (1988). Millî eğitim bakanlığı XII. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29165252_12_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2006a). Millî eğitim bakanlığı XVII. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29165619_17_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2006b). Millî eğitim bakanlığı özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://www.resmiga-zete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060531-2.htm adresinden erişilmiştir.
MEB (2010). Millî eğitim bakanlığı XVIII. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2017_09/29170222_18_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2013). Üstün (Özel) yetenekli bireyler strateji ve uygulama planı 2013-2017. Anakara: Millî Eğitim Bakanlığı.
MEB (2014a). Millî eğitim bakanlığı millî eğitim şûrası yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/es-kiler/2014/07/20140708-4.htm adresinden erişilmiştir.
MEB (2014b). Millî eğitim bakanlığı XIX. millî eğitim şûrası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2019_12/10095332_19_sura.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2014c). Millî eğitim bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140726-4.htm adresinden erişilmiştir.
MEB (2015a). Millî eğitim bakanlığı bilim ve sanat merkezleri yönergesi. file:///C:/Users/FBI/Downlo-ads/2698_Kasim%202015.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2015b). Millî eğitim bakanlığı bilim ve sanat merkezleri öğrenci tanılama kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_11/19105341_rencitanlamaklavuzu.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2016). Millî eğitim bakanlığı bilim ve sanat merkezleri yönergesi. file:///C:/Users/FBI/Downlo-ads/2710_Kasim_2016.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2017a). Millî eğitim bakanlığı talim ve terbiye kurulu başkanlığı kurul ve şûra işleri başkanlığı. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914-1.htm adresinden erişilmiştir.
MEB (2017b). Millî eğitim bakanlığı müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerinehttps://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-prog-ram.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2017c). Millî eğitim bakanlığı kurum açma, kapatma ve ad verme yönetmeliği. https://www.res-migazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170624-5.htm adresinden erişilmiştir. MEB (2017d). Millî eğitim bakanlığı strateji geliştirme başkanlığı millî eğitim istatistikleri. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_03/31152628_meb_istatistikleri_orgun_egi-tim_2016_2017_1.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2018a). Millî eğitim bakanlığı özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://www.resmiga-zete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm adresinden erişilmiştir.
MEB, (2018b). Mutlu çocuklar güçlü Türkiye – 2023 eğitim vizyonu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
MEB, (2019). Aile ve öğretmen eğitimleri. https://orgm.meb.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
Memduhoğlu, H. B. ve Taymur, A. (2014). Türkiye’de eğitim denetimi alt sisteminin yeniden yapı-landırılmasına ilişkin model önerisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 25-44.
Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
Mönks, F. J., & Pflüger, R. (2005). Gifted education in 21 European countries: Inventoryand perspective. Radboud University Nijmegen.
ÖSYM (2017). Ölçme, seçme ve yerleştirme merkezi baskanligi tarihsel gelişme. Erişim adresi: http://www.osym.gov.tr/TR,8530/tarihsel gelisme.html
Pemik, K. ve Levent, F. (2019). Üstün yetenekli öğrencilere destek odasında verilen eğitime ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20, 1-26.
Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri. Ankara: Maya Yayıncılık.
Sak, U. (2011). Prevalence of misconceptions, dogmas and popular views about giftedness and in-telligence: A case from Turkey. High Ability Studies, 22(2), 179-197.
Sak, U., Ayas, B., M., Bal-Sezerel, B., Öpengin, E., Özdemir, N., N. ve Demirel-Gürbüz, Ş. (2015). Türkiye’de üstün yeteneklilerin eğitiminin eleştirel bir değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 5(2), 110-132.
Sak, U., Bal-Sezerel, B., Ayas, B., Tokmak, F., Özdemir, N. N., Demirel-Gürbüz, Ş. ve Öpengin, E. (2016). Anadolu Sak zekâ ölçeği (ASİS) uygulayıcı kitabı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi ÜYEP Merkezi.
TBMM (1967). Tutanak. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTA-NAK/MM__/d02/c016/b093/mm__020160930452 adresinden erişilmiştir.
TBMM (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişi-mine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla kurulan meclis araştırması komis-yonu raporu. https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/bitst-ream/handle/11543/129/ss427.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişilmiştir.
Tofur, S., Aypay, A. ve Yücel, C. (2016). 1980-2014 Türk millî eğitim şûra kararları ile tebliğler der-gisi fihristlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 41(186), 253-274.
Tunçdemir, İ. (2008). Çoksesli müzikte harika çocuk kanunun Türk müzik kültürüne etkisi. İdil Biret-Suna Kan örneği. Millî Eğitim Dergisi, 36(177), 8-26.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Uzun, Y. ve Üstten, U. A. (2010). Millî eğitim şûraları ve Türkçe’nin ana dil olarak öğretimi. Ekev Akademi Dergisi, 14(44), 137-144.
