Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabındaki Metinlerin ve Görsellerin Teknoloji Kullanımı Açısından İncelenmesi
Keywords:
ders kitabı, sosyal bilgiler, teknolojiAbstract
Öz
Bu araştırmanın amacı, 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabında yer alan Gerçekleşen Düşler ünitesinde teknoloji kullanımını incelemektir. Doküman olarak 2016-2017 öğretim yılında kullanılan 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı kullanılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseni kullanılmıştır. Doküman incelemesi yöntemi ile elde edilen veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabında yer alan Gerçekleşen Düşler ünitesinin teknoloji kullanımı ile ilgili öğeleri ortaya çıkarılmış ve bunlara uygun kod ve kategoriler oluşturulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, teknoloji kullanımı ile ilgili olarak metinlerin analizinde 3 kategori ve 67 kod bulunmuştur. Metinlerin analizinde “Teknolojik Araçların Kullanımı” koduna en çok, “Teknolojik Gelişmelere Bağlı Olarak Açılan Kurumlar” koduna en az yer verildiği görülmüştür. Teknoloji kullanımı ile ilgili olarak görsellerin analizinde ise 3 kategori ve 48 kod bulunmuştur. Görsellerin analizinde “Teknolojik Araçların Kullanımı” koduna en çok, “Mucitler ve Bilim İnsanları” ve dolaylı olarak da “Teknolojik Araçların Kullanımı ve Teknolojinin Yaşama Etkisi” koduna en az yerverildiği görülmüştür. Güncel ve değişen teknolojik araçlar ve farklı ortamlarda farklı teknolojilerin kullanımları ilgili bilgilere ve topluma etkisi konusuna ağırlık verildiği tespit edilmiştir. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak açılan ve topluma yararı olan kurumlar noktasında yer alan bilgilerin ise yeterli olmadığı görülmüştür. Güncel ve değişen teknolojik araçlarla ilgili görsellere ağırlık verildiği tespit edilmiştir. Teknolojinin yaşama etkisi ile ilgili görsellerin ise yeterli olmadığı görülmüştür. Genel olarak incelendiğinde, 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabında yer alan Gerçekleşen Düşler ünitesinde teknoloji kullanımı açısından eksiklikler olsa da metin ve görsellerin büyük ölçüde teknolojiyi içerdiği ve içeriklerin teknolojik araçların kullanımına yönelik olduğu görülmüştür.
References
Akyol, Y. (2015). Ortaokul 6.sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kullanılan okuma metinlerinde yer alan değerler. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(5), 194-207.
Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çelik, A. (2011). 6.sınıf sosyal bilgiler ders kitabında (MEB) yer alan İpek Yolu’nda Türkler ünitesinde atasözleri ve deyimlerin kullanılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde araç-gereç ve materyal kullanımının önemi. Sever, R. & Koçoğlu, E. (Eds.), Sosyal bilgiler öğretiminde eğitim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 38-64). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çilenti, K. (1988). Eğitim teknolojisi ve öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Demirezen, A. (2007). Yeni sosyal bilgiler öğretim programına göre hazırlanan sosyal bilgiler ders kitaplarındaki anlatım teknikleri ve öğrencilerin akademik başarılarına etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Eğedemir, M. P. (2017). 7.sınıf sosyal bilgiler ders kitabının görsel-metin ilişkisi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uşak.
Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Galbraith, J. K. (1967). The new industrial state. New Jersey: Princeton University Press.
İşman, A. (2011). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Kalın, Ö. U. (2007). Sosyal bilgiler öğretim programı (2004) ve 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Kaya, B. (2008). Sosyal bilgiler dersinde teknoloji kullanımı. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 189-205.
Kıyıcı, F. (2003). Sosyal bilgiler ders kitaplarında içeriğin hazırlanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Bilim Dalı.
McMillan, J.H. (2000). Educational research: Fundamentals fort he consumer. New York: Longman.
Özensoy, A. U., & Aynacı, C. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler 5.sınıf ders kitabı. Ankara: Berkay Yayıncılık.
Safran, M. & Ata, B. (2003). Öğrencilerin tarih metinlerinden anlam çıkarmalarına yönelik araştırmalara bir bakış. Konu alanı ders inceleme kılavuzu. Şahin C. (Ed.). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Taş, M. & Düz, İ. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde teknoloji entegrasyonu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(20), 180-188.
Tonga, D. (2007). İlköğretim 5.sınıf MEB sosyal bilgiler ders kitabında yer alan görsel materyallerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Ünal, R. (2014). İlkokul 4.sınıf sosyal bilgiler ders kitabının insan hakları boyutunda incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
Yeşiltaş, E. & Kaymakçı, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretim programının teknoloji boyutu. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 314-340.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yiğit, E. Ö. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin ve teknoloji ile bütünleştirilmiş sosyal bilgiler öğretimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul.
