Üstün Zekâlı Kişilere İlişkin Kültürler Arası Örtük Teoriler Çalışması
Keywords:
örtük zekâ teorileri, kül- türler arası araştırma, eylem alanı üstün zekâ modeli, öznel eylem alanı, implicit theory of intelligence, cross-cultural study, actiotope model of giftedness, subjective action spaceAbstract
Öz
Bu çalışma, örtük üstün zekâ kuramlarının öznel eylem alanlarını ve dolayısıyla öğrenme davranışını etkilediği varsayımına dayanmaktadır. Bu bağlamda bireyin üstün zekâ hakkındaki örtük kuramları ayrı bir önem taşımaktadır. Bu varsayımla yola çıkılarak kültürler arası yapılan araştırmada, Kenya ve Almanya’dan 200 öğrenciye üstün zekâlı bir kişi çizmeleri ve daha sonra çizdikleri tipleri verilen bazı özelliklere göre derecelemeleriistenmiştir. Veriler, öğrencilerin örtük zekâ kuramları arasında önemli farklılıkların olduğunu ortaya koymuştur. Zeki bir kişiye ilişkin örtük teoriler ile çizimi yapan öğrencilerin cinsiyetleri ve milliyetleri arasında ilişki bulunmuştur. Özellikle Alman kızlar zeki kişi prototipleri olarak daha çok karşı cinsi çizmişlerdir. Elde edilen bulgulara göre, üstün zekâlı kişiye ilişkin örtük teoriler çok yönlü bir resim ortaya koymaktadır. Araştırmada en dikkate değer bulgu, üstün zekalı kişilere ilişkin çizimlerde “çalışkanlık” özelliğinin en anlamlı tek özellik olarak resimlerde yer bulmasıdır. İleriki araştırmalarda örtük teorilerin, üstün zekâlı öğrencilerin öğrenme davranışları üzerindeki etkileri ayrıntılı olarak araştırılmalıdır.
Abstract
This contribution is based on the assumption that implicit theories influence the subjective action space and hence the learning behavior of students. The implicit theory that an individual holds of an intelligent person is of particular importance in this context. For this cross-cultural study, we asked 200 students from Kenya and Germany to draw an intelligent person and then to rate the typicality of the drawing with respect to a number of attributes. The data indicated considerable differences among the students’ implicit theories of intelligence. Implicit theories of an intelligent person correlated with the nationality and the gender of the students who made the drawings. German girls, in particular, frequently ascribed a gender to their prototypically intelligent person which differed from their own. Our data offer evidence that implicit theories of an intelligent person reflect a multifaceted picture. The most meaningful single attribute identified by participants for the figures they had drawn was that of being hardworking. We conclude that future studies should further examine the influence of implicit theories on the learning behavior of gifted students.