Üstün Zekâlı Öğrencilerin Bakış Açısıyla Üstün Zekâ Etiketinin Öğrencilerin Çeşitli Algıları Üzerindeki Etkileri

Abstract

Öz

Bu çalışmanın amacı, üstün zekâ etiketinin üstün zekâlı olarak tanılanan öğrencilerin kendilerine ve ebeveynlerinin ve arkadaşları- nın tutumlarına ilişkin algıları üzerindeki etki- lerini araştırmaktır. Üstün zekâ ile ilgili alan- yazında etiketlemenin, olumlu ve olumsuz etkileri olduğu ileri sürülmektedir. Araştırma- ya, üstün yetenekli öğrenciler için yürütülen bir eğitim programına başvuran 415 altıncı sınıf öğrenci katılmıştır. Bu öğrenciler arasın- dan 26’sı üstün zekâlı olarak tanılanmıştır. Araştırmada, Üstün Zekâ Etiket Etkileri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları toplam test ve alt ölçek bazında, üstün zekâ etiketinin öğrencilerin kendilerine ve ebeveynlerinin ve arkadaşlarının tutumlarına ilişkin algılarında önemli bir değişikliğe neden olmadığını ortaya koymuştur. Madde bazında analiz sonuçların- da ise “Arkadaşlarım arasında kendimi yalnız hissediyorum”, “Ailem beni başka çocuklarla çok fazla kıyaslıyor” ve “Arkadaşlarım zayıf yönlerim ile alay ediyorlar” algılarında anlamlı bir artış olduğu görülmektedir. Ayrıca üstün zekâlı olarak tanılanan öğrencilerin, arkadaşla- rının tutumlarına ilişkin algılarında normal öğrencilere göre daha olumsuz algıya sahip oldukları saptanmıştır.

Abstract

The purpose of this study was to investigate the effects of labeling students as “gifted” on their perceptions of themselves and of their parents’ and friends’ attitudes towards them. Research shows that labeling can have both positive and negative effects. This study was conducted with 415 sixth-grade students who applied to the Education Programs for Talent- ed Students (EPTS). Of the population 26 were identified to be gifted. The Gifted Label Ef- fects-Scale (GLE-S) was used to collect data. Total scale and subscale comparisons of gifted students’ pretest and posttest scores showed that labeling students as “gifted” did not have any significant effect on their perceptions about themselves nor did it have any effect on their perceptions about their parents’ and friends’ attitudes towards them. However, a comparison of gifted students’ pretest-posttest scores by item showed increases in the follow- ing perceptions: “I feel lonely among my friends”, “my parents often compare me to other children” and “my friends tease me for my weaknesses.” In addition, results showed that gifted students had less positive percep- tions about their friends’ attitudes towards them compared to those who were not identi- fied to be “gifted.”